Czy mogę zrestrukturyzować długi wobec zakładu ubezpieczeń społecznych?
W jednym z poprzednich wpisów na naszym blogu, tłumaczyliśmy jak restrukturyzacja może wpłynąć na zobowiązania przedsiębiorcy łapiącego zadyszkę finansową (czytaj TUTAJ). Wspomnieliśmy, że przepisy prawa przewidują tylko przykładowe sposoby, po jakie przedsiębiorca może sięgnąć, aby ukształtować treść porozumienia z wierzycielami. W tym zakresie przedsiębiorca dysponuje dużą elastycznością – może uzgodnić z wierzycielami różne sposoby porozumienia, a prawo wyznacza tutaj dosyć ogólne granice. Czy jednak również Zakład Ubezpieczeń Społecznych, występujący w roli wierzyciela, może zostać zaproszony do porozumienia? Czy należy przedstawić mu szczególne warunki spłaty jego wierzytelności?
Dopuszczalność restrukturyzacji składkowych
Na pierwsze z postawionych pytań należy odpowiedzieć twierdząco. Także wierzytelności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w szczególności te z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, mogą zostać poddane procesowi restrukturyzacji w toku postępowania o zatwierdzenie układu (bez zmian działa tutaj zasada ogólna – do restrukturyzacji kierujemy te zobowiązania, które powstały przed dniem układowym). Zliczając zobowiązania, które będziemy mogli objąć porozumieniem zawieranym w toku postępowania restrukturyzacyjnego, można zatem uwzględnić również te, które przedsiębiorca posiada wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Niemniej, ustawa przewiduje pewien haczyk – na płaszczyźnie postępowania restrukturyzacyjnego, prawo traktuje bowiem wierzytelności ZUS w szczególny sposób.
Propozycje układowe dedykowane Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
Mianowicie, restrukturyzacja zobowiązań z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne może obejmować wyłącznie rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności. Dotyczy to zarówno wierzytelności głównej, jak i wierzytelności ubocznych. Nie możemy zatem zaproponować Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, aby ten zgodził się na redukcję swoich wierzytelności, np. o 50%. Jedynymi dopuszczalnymi formami restrukturyzacji zobowiązań wobec ZUS jest rozłożenie ich na raty bądź odroczenie terminu ich płatności. Co ważne, ustawa analogicznie traktuje chociażby zobowiązania z tytułu składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych, z tytułu składek na własne ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy oraz innych zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przedstawione zasady restrukturyzacji mają nadto zastosowanie do wierzytelności Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).
Podsumowanie
Z powyższego płyną następujące konkluzje. Przedsiębiorca, który dostrzega trudności z utrzymaniem płynności finansowej, oceniając swoje zobowiązania przez pryzmat możliwości objęcia ich postępowaniem restrukturyzacyjnym, może do restrukturyzacji zakwalifikować również długi wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Musi jednak pamiętać, że wierzytelności ZUS traktowane są w toku postępowania w sposób szczególny – ich restrukturyzacja może polegać wyłącznie na rozłożeniu na raty lub odroczeniu terminu płatności. Przedsiębiorca wdrażający postępowanie o zatwierdzenie układu musi zatem liczyć się z tym, że nawet w przypadku zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego sukcesem, zobowiązania wobec ZUS, chociaż w innych terminach, będzie jednak musiał spłacić w całości. Skazane na porażkę będą przy tym próby umorzenia choćby części zobowiązań ZUS, przy założeniu że taka propozycja układowa zostanie przegłosowana przez wierzycieli. Innymi słowy, jeśli dla ZUS zaproponowano by np. redukcję odsetek czy choćby niewielkiej części kapitału, nawet mimo przegłosowania takiego układu przez wierzycieli, nastąpi odmowa jego zatwierdzenia przez sąd.