Celem postępowania sanacyjnego, jak wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych, jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika, jednakże środkiem do osiągnięcia tego celu jest nie tylko umożliwienie dłużnikowi restrukturyzacji poprzez zawarcie układu z wierzycielami, ale także poprzez wprowadzenie działań sanacyjnych. Możliwość ich przeprowadzenia jest głównym czynnikiem odróżniającym postępowanie sanacyjne od innych postępowań restrukturyzacyjnych. Element ten sprawia, że sanacja wykracza poza ramy pozostałych postępowań restrukturyzacyjnych i umożliwia osiągnięcie wskazanego celu także poprzez instrumenty właściwe dla postępowania upadłościowego, tym samym w znacznym stopniu ingerując w strukturę przedsiębiorstwa.
Postępowanie sanacyjne zapewnia wśród postępowań restrukturyzacyjnych najpełniejszą ochronę przed egzekucją, chroni także przed egzekucją wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo lub innych pozaukładowych. Taka ochrona jednakże jest powiązana z odebraniem dłużnikowi zarządu nad własnym majątkiem. Z dniem otwarcia postępowania sanacyjnego mienie służące do prowadzenia przedsiębiorstwa oraz należące do dłużnika staje się masą sanacyjną, nad którą, co do zasady, zarząd obejmuje zarządca wyznaczony przez sąd.
Ten tryb postępowania umożliwia zarządcy przeprowadzenie wielu działań, które wpływają w istotny sposób na realizację celów sanacji. Jest to między innymi:
W związku z tym, że postępowanie to w szerokim zakresie chroni przed egzekucją oraz umożliwia podejmowanie działań przez zarządcę, które oddziałują także na podmioty trzecie, które nie uczestniczą bezpośrednio w postępowaniu (np. poprzez uznanie czynności prawnej za bezskuteczną lub poprzez odstąpienie od umowy wzajemnej), postępowanie to cechuje restrykcyjny nadzór sprawowany przez sędziego-komisarza oraz wierzycieli.
Jednym z głównych dokumentów sporządzanych w toku postępowania jest plan restrukturyzacyjny sporządzany przez zarządcę. Stanowi on merytoryczną podstawę postępowania, to w jego ramach ujęte są środki, które mają umożliwić osiągnięcie celu restrukturyzacji. Na jego podstawie uczestnicy postępowania mają szansę ocenić możliwości wykonania układu.
Postępowanie sanacyjne powinno z założenia trwać 12 miesięcy, w trakcie których, dzięki wdrożeniu działań sanacyjnych, przedsiębiorstwo powinno odzyskać zdolność do wykonywania swoich zobowiązań, a ponadto być w stanie ponieść koszty wykonania układu. Postępowanie sanacyjne trwa do momentu uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu albo o odmowie jego zatwierdzenia.
Dzięki sanacji przedsiębiorca może odzyskać możliwość dalszego prowadzenia działalności gospodarczej w uzdrowionym przedsiębiorstwie, a wierzyciele zgodnie z przyjętym układem zostaną odpowiednio zaspokojeni.