RAPORT: Restrukturyzacje w Polsce. Raport po trzecim kwartale 2020

Raport Zimmerman Filipak Restrukturyzacja i SpotData:

Restrukturyzacje w Polsce – III kwartał 2020
Niewypłacalność a epidemia COVID-19

Liczba restrukturyzacji

W trzecim kwartale 2020 roku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym dokonano rekordowej liczby obwieszczeń o rozpoczęciu procedur insolwencyjnych – 376. Wskazany wzrost wynika z wprowadzenia w czerwcu 2020 r. uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego o zatwierdzenie układu, w trakcie którego wierzyciele i dłużnik „dogadują się” w dużej mierze bez udziału sądu. Z kolei liczba ogłoszonych upadłości była zbliżona do poprzednich kwartałów i wyniosła 145 postępowań. Znacznie przybyło nowych postępowań restrukturyzacyjnych. W trzecim kwartale było ich aż 231 wobec 99 w drugim kwartale i 121 w pierwszym. Aż 60 procent z nich to tzw. uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Jest to znacząca zmiana, gdyż dotychczas przedsiębiorcy najchętniej korzystali z przyspieszonego postępowania układowego.

Efektywność procedury i czas trwania postępowań

Na chwilę obecną trudno ocenić efektywność wdrożonych wraz z Tarczą Antykryzysową 4.0 rozwiązań. Zgodnie z ustawą podmioty, które skorzystały z tzw. uproszczonej restrukturyzacji są zobowiązane do złożenia wniosku o zatwierdzenie układu w ciągu czterech miesięcy od obwieszczenia o rozpoczęciu postępowania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Można się więc spodziewać fali wniosków w IV kwartale 2020 r., a zatwierdzeń układów przez sądy na przełomie IV 2020 r. i I kwartału 2021 r.
Od początku obowiązywania prawa restrukturyzacyjnego w 2016 roku otwartych zostało 1951 postępowań, z czego sądy zatwierdziły 499 przyjętych przez wierzycieli układów, a umorzono 630 postępowań. Prawdopodobnie wraz z uproszczonym postępowaniem stosunek zatwierdzeń układów do umorzeń zmieni się na korzyść tych pierwszych. Dotychczas to właśnie postępowania o zatwierdzenie układu, na którym w dużej mierze opiera się uproszczone postępowanie cechowały się najwyższym, prawie 100 procentowym, stosunkiem zatwierdzonych układów do otwartych postępowań. Następne w kolejności było postępowanie przyspieszone (31 proc.), układowe (27 proc.) oraz sanacyjne (tylko 15 proc.).
Z analizy obwieszczeń w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wynika, że sądy zajmujące się sprawami insolwencyjnymi pracują już w znacznej mierze tak jak przed pandemią. Przez część drugiego kwartału część sądów gospodarczych nie działała lub działała w ograniczonych warunkach. W obwieszczeniach w MSiG pojawiało się też wiele informacji o zmianie terminu zgromadzenia wierzycieli oraz formy przeprowadzenia głosowania nad układem na korespondencyjną.
Podobnie jak przed pandemią czas trwania wszystkich kluczowych etapów postępowań restrukturyzacyjnych wydłuża się. Na podstawie analizy wszystkich postępowań od 2016 roku wynika, że medianowy czas od zabezpieczenia majątku do otwarcia postępowania wynosi 48 dni, a od otwarcia do złożenia spisu wynosi już prawie 60 dni. Jeszcze dłużej trwa proces zatwierdzania spisu wierzytelności (licząc od momentu złożenia pierwszej wersji spisu). Trwa on już ponad 120 dni. Od otwarcia postępowania do zatwierdzenia przez sąd przyjętego układu mija aż 248 dni.

Struktura branżowa

W trzecim kwartale wzrosła liczba restrukturyzacji we wszystkich sześciu głównych sektorach – rolnictwie, przemyśle, budownictwie, handlu, transporcie i pozostałych usługach. Nie powinno to dziwić skoro łączna liczba restrukturyzacji wzrosła dwukrotnie względem średniej za ostatni rok. Relatywnie najmniej, bo tylko o ok. 40 proc. więcej niż średnio w poprzednim roku przybyło restrukturyzacji w przemyśle. Sektor ten po dość silnym ciosie podczas lockdownu sprawnie się podniósł, m.in. dzięki zamówieniom eksportowym.
Istnieją jednak branże przemysłowe, w których w ostatnich miesiącach zaobserwowano dość wysokie (procentowe) wzrosty liczby niewypłacalności. Są to między innymi producenci żywności, sprzętu transportowego oraz wyrobów metalowych – branże zależne od cyklu inwestycyjnego w gospodarce. Dzięki boomowi na polskie meble w UE zmniejszyła się liczba restrukturyzacji w sektorze meblarskim. W trzecim kwartale 2020 r. liczba restrukturyzacji w rolnictwie wzrosła o ok. 60% względem średniej z poprzednich kwartałów. Ponadto najszybszy wzrost otwieranych restrukturyzacji zaobserwowano w handlu, transporcie i pozostałych usługach. Wśród tej grupy branż najwyższe wzrosty występują wśród firm zajmujących się obsługą rynku nieruchomości, zarządzaniem zasobami ludzkimi oraz wśród agencji reklamowych, salonów fryzjerskich i hoteli.

Pełen raport Zimmerman Filipiak Restrukturyzacja SA oraz SpotData dostępny jest TUTAJ.