RAPORT: Restrukturyzacje w Polsce. Raport Roczny za 2018 r.
ROK 2018 TO DALSZY WZROST POSTĘPOWAŃ RESTRUKTURYZACYJNYCH
Rok 2018 zakończył się 457 nowymi postępowaniami restrukturyzacyjnymi, co oznacza wzrost aż o 20 proc. w stosunku do roku 2017 (dane z raportu Zimmerman Filipiak Restrukturyzacja SA oraz SpotData).
Najwięcej otwierano przyspieszonych postępowań układowych – aż 280 (71 w samym czwartym kwartale) oraz sanacyjnych – takich postępowań otwarto w 2018 r. 150 (30 w czwartym kwartale). Znacznie mniej było natomiast postępowań układowych oraz postępowań o zatwierdzenie układu. Tych pierwszych było 44 (11 w czwartym kwartale), a tych drugich 6 (2 w czwartym kwartale).
Efektywność procedury restrukturyzacyjnej i czas trwania
W 2018 umorzono zdecydowanie więcej postępowań restrukturyzacyjnych (147) niż w 2017 roku (108). Wzrost zaobserwowano w przypadku przyspieszonych postępowań układowych oraz postępowań sanacyjnych. W przypadku tych ostatnich, w samym ostatnim kwartale 2018 umorzono aż 15 postępowań sanacyjnych, podczas gdy w poprzednich kwartałach średnia liczba umorzeń wynosiła nieznacznie poniżej 10. Nieznacznie wzrosła też liczba zatwierdzonych układów – ze 109 w 2017 roku do 133 w 2018. Jednak przewaga negatywnie zakończonych restrukturyzacji (umorzonych) nad tymi z pozytywnym zakończeniem (z zatwierdzonym układem) powiększa się. Wzrosła również liczba uchylonych przez sąd zatwierdzonych wcześniej układów – z 9 w 2017 do 17 w 2018 roku.
Wydłużyły się czasy czterech z pięciu badanych przez nas etapów. Najbardziej niepokojące jest wydłużenie czasu od otwarcia postępowania do zatwierdzenia układu oraz od złożenia spisów wierzytelności do ich zatwierdzenia przez sędziego-komisarza.
Struktura branżowa restrukturyzacji w Polsce
Od dawna sektorami, w których jest najwięcej restrukturyzacji pozostają handel oraz przemysł. W przypadku przemysłu kwartalna liczba restrukturyzacji już od dawna fluktuuje wokół 25-30, natomiast w przypadku handlu widać znaczne zwiększenie liczby rozpoczynanych restrukturyzacji. Dane wskazują, że zjawisko to występuje szczególnie w handlu hurtowym. Nieznacznie lepsza jest sytuacja w handlu detalicznym. W ostatnim kwartale mocno wzrosła liczba rozpoczynanych postępowań restrukturyzacyjnych w transporcie – ta bardzo rozdrobniona branża cierpi ze względu na wyższe ceny paliw, trudności ze znalezieniem pracowników oraz słabnącą koniunkturę, a co za tym idzie mniejsze zapotrzebowanie na przewóz towarów. Ustabilizowała się za to liczba restrukturyzacji w budownictwie.
Prawo restrukturyzacyjne działa od 2016 r.
Dotychczasowe statystyki pokazują, że restrukturyzacja staje się coraz popularniejszym sposobem na ratowanie spółki i ochronę przed wierzycielami. Trzy lata obowiązywania Prawa restrukturyzacyjnego to czterokrotnie więcej otwieranych postępowań o charakterze naprawczym niż przed 2016 r. Przedsiębiorcy w kryzysie wcześniej przychodzą do profesjonalnych doradców w celu znalezienia optymalnego narzędzia naprawy. Okazało się, że restrukturyzacja nie oznacza automatycznie utraty kontroli nad majątkiem, zapewnia ona także skuteczną ochronę przed chaotyczną windykacją.
Nie zmienia to faktu, że w procedurach jest jeszcze mnóstwo pracy do zrobienia. Konieczne jest szersze włączenie się menedżerów kryzysowych w procesy naprawcze. Prawnicy nigdy nie będą potrafili w pełni wejść w rolę zarządzającego. Wnioski restrukturyzacyjne powinny być składane jeszcze wcześniej, zaś sądy powinny działać szybciej. Potrzebna jest zmiana w organizacji wydziałów upadłościowych i większa liczba etatów administracyjnych. Powinno się odseparować upadłości konsumenckie od restrukturyzacji i upadłości przedsiębiorców, a następnie wystandaryzować pracę. Ważne jest też wprowadzenie Krajowego Rejestru Zadłużonych i cyfryzacja procedury. Bez tego fundamentalnej poprawy nie będzie.
Cały czas problemem jest też brak finansowania w restrukturyzacji. Wierzyciele nie korzystają z wszystkich dostępnych dla nich narzędzi.
Pamiętając o niewątpliwych walorach systemu restrukturyzacji sądowej, rok 2019 trzeba poświęcić otwarciu dyskusji nad ulepszeniem obowiązującego prawa. Nie spełniło ono bowiem wszystkich pokładanych oczekiwań.
Pełen raport Zimmerman Filipiak Restrukturyzacja SA oraz SpotData dostępny jest TUTAJ.